PHÁO NỔ - TÁC HẠI VÀ NHỮNG HÀNH VI BỊ NGHIÊM CẤM MÌNH NÓI KHÔNG VỚI PHÁO NỔ
Những năm qua, các hành vi vi phạm về sản
xuất, buôn bán, vận chuyển pháo, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trong nhân
dân vào các dịp trước, trong và sau tết đã gây nhiều ảnh hưởng xấu đến đời sống
và trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế, văn hoá, xã
hội của đất nước.
1. Tác hại của sử dụng pháo
Pháo nổ gây ra rất nhiều những tác hại, ảnh
hưởng trực tiếp đến con người như:
-
Tàn phá gây kích thích đường hô hấp: Nguyên liệu để làm pháo là thuốc nổ có
thành phần chủ yếu là lưu huỳnh, bột than, muối nitrat (kali nitrat) hoặc kali
clorat. Khi đốt pháo, ngoài các tiếng nổ đùng đoàng, tạch tạch, cùng ánh sáng
nhiều màu, nhiều vẻ của pháo hoa còn có các đám bụi khói. Trong đó lưu huỳnh
đioxit, nitơ đioxit là những chất có tính ăn mòn, tính axit và tính oxy hoá -
khử rất mạnh. Chính các chất khí này khi hoà tan vào nước mưa sẽ tạo nên các
đám mưa axit. Khi đốt quá nhiều pháo nổ mà gặp lúc không có gió, áp suất khí
quyển thấp thì không có cách nào làm chobay, tản đi nơi khác;sẽkích thích mạnh
đường hô hấp khiến người ta ho, viêm phế quản.
-
Pháo chứa thành phần gây dị ứng, mẩn ngứa: Pháo có rất nhiều loại trong đó có
những loại pháo ép dạng đồ chơi nguy hiểm có chứa hóa chất độc hại. Pháo đồ
chơi này có dạng túi nilon nhỏ, bên ngoài có vẽ nhiều hình thù khác nhau, màu
sắc hấp dẫn. Bên trong có chứa một loại chất bột màu trắng và 1 túi nhỏ hơn
chứa chất lỏng màu hồng. Sau khi có tác động ngoại lực sẽ phát tiếng nổ làm cả
2 túi chất lỏng bị vỡ và gây mùi hôi khó chịu. Không ít trẻ em khi mua loại
pháo đồ chơi này về dẫm bẹp, phát tiếng nổ đã bị dị ứng với hóa chất nói trên
và mẩn ngứa khắp người.
-
Viêm cuống phổi do hít phải tàn kim loại có trong pháo: Bụi khói pháo tuỳ thuộc
thành phần phối chế thuốc pháo mà có thể khác nhau. Một lượng lớn khí lưu huỳnh
đioxit, nitơ đioxit, cacbon đioxit, cacbon monoxit là những khí có hại cho sức
khoẻ con người và bụi của các oxit kim loại. Khi đốt quá nhiều pháo nổ mà gặp
lúc không có gió, áp suất khí quyển thấp thì không có cách nào làm cho bay tản
đi nơi khác, sẽ kích thích mạnh đường hô hấp khiến người ta ho, viêm phế quản.
Bên cạnh đó, tàn pháo có khả năng gây thắt khí quản. Vì thế mà bệnh hen suyễn
có thể trở nên trầm trọng hơn nếu người ta hít phải kim loại này.
-
Dễ gây sát thương: Khi làm pháo, khi vận chuyển, khi đốt, trong một số bước
tiến hành nếu có sơ suất có thể làm nổ một lượng lớn thuốc pháo hoặc pháo thành
phẩm, có thể gây thương vong lớn.
Ngoài
ra khi đốt pháo, tiếng nổ đinh tai cũng gây tiếng ồn lớn, góp phần gây ô nhiễm
âm thanh ở các thành phố. Khi đốt pháo bất ngờ có thể làm cho trẻ em, khách bộ
hành kinh hoàng, gây tác động có hại cho trật tự công cộng.
Cũng
chính vì những tác hại này mà việc sản xuất, quản lý và sử dụng pháo ở nước ta
đã bị hạn chế rất nhiều. Hiện nay, căn cứ theo Nghị định 137/2020/NĐ-CP thì
ngoài pháo hoa được sử dụng trong một số trường hợp thì những loại pháo nổ,
thuốc pháo khác người dân không được sử dụng.
2. Những hành vi bị pháp luật nghiêm
cấm
Căn cứ theo Điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP những hành vi sau đây bị
pháp luật nghiêm cấm:
-Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua
bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo
nổ; trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng
Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp,
vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.
- Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua
bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa,
thuốc pháo.
- Mang pháo, thuốc pháo trái phép vào,
ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc vào nơi cấm, khu
vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.
- Lợi dụng, lạm dụng việc sử dụng pháo
để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tính mạng, sức khỏe, tài
sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
- Trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho
mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái
phép; vận chuyển, bảo quản, tiêu hủy pháo không bảo đảm an toàn hoặc làm ảnh
hưởng đến môi trường.
- Chiếm đoạt, mua, bán, trao đổi, tặng,
cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa các
loại giấy phép về pháo.
- Giao pháo hoa nổ, thuốc pháo cho cơ
quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định.
- Hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn
luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức.
- Cố ý cung cấp thông tin sai lệch về
quản lý, bảo quản pháo, thuốc pháo; không báo cáo hoặc báo cáo không kịp thời,
che giấu hoặc làm sai lệch thông tin về việc mất, thất thoát, tai nạn, sự cố về
pháo, thuốc pháo.
3. Chế tài khi tàng trữ, sử dụng pháo
trái pháp luật
Hiện nay, pháp luật có những quy định
rất cụ thể về xử phạt đối với việc tàng trữ, sử dụng pháo bao gồm cả xử phạt
hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể:
Thứ
nhất: Xử phạt hành chính với hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ,
sử dụng trái phép pháo nổ, thuốc pháo
Tại
Nghị định số144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ và Nghị định số
98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ có quy định về mức xử phạt liên quan
đến hành vi mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo nổ:
- Điểm i Khoản 3 Điều 11Nghị định
số144/2021/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng
đốivới hành vi sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép.
- Điểm e Khoản 4 Điều 11Nghị định
số144/2021/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối
vớihành vi vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo, thuốc pháo hoặc nguyên liệu,
phụ kiện để sản xuất pháo.
- Điểm c Khoản 5 Điều 11Nghị định
số144/2021/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối
với hành vi mang trái phép vũ khí, công cụ hỗ trợ và pháo vào, ra khỏi lãnh thổ
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc mang vào nơi cấm, khu vực cấm, khu
vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.
- Điều 8 Nghị định số 98/2020/NĐ-CPquy
định: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành buôn bán
pháo nổ từ 0,5 kilôgam trở lên.
Thứ
hai: Truy cứu trách nhiệm hình sự với hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển,
tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ, thuốc pháo
Căn cứ theo quy định tại Bộ luật Hình
sự năm 2015 và Thông tư liên tịch số 06/2008/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC thì những
hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ,
thuốc pháo có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với những tội danh sau:
- Tội gây rối trật tự công cộng theo
Điều 245 Bộ luật Hình sự;
- Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử
dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ theo Điều 232 Bộ luật Hình
sự;
-Tội buôn lậu theo Điều 153 Bộ luật
Hình sự;
- Tội buôn bán hàng cấm theo Điều 155
Bộ luật Hình sự
Như vậy, việc tàng trữ, vận chuyển, sản xuất, sử
dụng pháo nổ không chỉ gây tác hại xấu đến sức khỏe mà còn phải chịu trách
nhiệm trước pháp luật. Mọi người dân hãy nghiêm túc thực hiện các quy định về
phòng chống các loại pháo nổ là góp phần đảm bảo trật tự an toàn xã hội, vì
bình yên, hạnh phúc của nhân dân, xây dựng đời sống văn hóa, mừng Đảng, mừng
xuân, đón năm mới tươi vui, an toàn và tiết kiệm./.